وبینار چیست؟ چطور یک ویدیو کنفرانس خوب برگزار کنیم؟ اشتباه نکنید این‌ها سوالات امتحانی درس ارتباطات نیستند! بلکه سوالاتی هستند که این مدت کاربران زیادی از ما و گوگل پرسیده‌اند!
چرا؟ چون این روزها بازار کلاس‌های آنلاین حسابی داغ است و آموزش مجازی بسیار جدی‌تر از قبل دنبال می‌شود.
اگر معلم مدرسه هستید و باید کلاس‌هایتان را مجازی برگزار کنید؛ اگر تخصصی دارید که می‌توانید با آموزش آن درآمد کسب کنید؛ اگر دوست دارید جلسات شرکت‌تان را به یک محیط آنلاین حرفهای ببرید و اگر ایده‌هایی برای برگزاری سمینار آنلاین دارید، در این مقاله همراه ما باشید تا با زیروبم آموزش مجازی آشنا شوید.
در این مقاله یاد می‌گیرید که:
- از کدام ابزارها و پلتفرم‌ها برای برگزاری کلاس مجازی استفاده کنید
- هر پلتفرم برای چه کاری مناسب است
- مدیریت کلاس چگونه باید باشد
- برای برگزاری جلسات گروهی، وبینار و ملاقات‌های آنلاین بهترین نرم‌افزار کدام است
- و …
چگونه کلاس آنلاین برگزار کنیم؟
برای اینکه کلاس پرشور و موفقی، بدون مشکلات فنی داشته باشید، باید این ۳ مرحله را به‌خوبی اجرا کنید:
- انتخاب نرم‌افزار مناسب
- تهیه محتوای مناسب
- مدیریت کلاس و تعامل با کاربران
حالا بیایید قدم به قدم هرکدام از این ۳ مرحله را بررسی کنیم و ببینیم که در عمل چه کار باید بکنیم.
مرحله اول: بهترین نرم‌افزار برای برگزاری کلاس آنلاین چیست؟
برای آموزش‌ها و جلسات مجازی، ده‌ها نرم‌افزار مختلف وجود دارد. غیر از نرم‌افزارها، خیلی‌ها از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم برای آموزش استفاده می‌کنند که ما خیلی این کار را توصیه نمی‌کنیم. چرا؟
چون هر پلتفرمی ماهیت خاص خودش را دارد. مثلاً اینستاگرام برای به‌اشتراک گذاشتن عکس و ویدئو مناسب است و نباید انتظار داشته باشید که امکانات یک کلاس آنلاین را ارائه کند. یا مسنجر واتساپ برای ردوبدل کردن پیام ساده هم کلی ما را اذیت می‌کند، چه برسد به آنکه بخواهیم در آن کلاس برگزار کنیم!
مطمئنم که شما هم به‌دنبال بهترین‌ها هستید. برای همین در این بخش، بهترین نرم‌افزار برای هر کاربری خاصی را معرفی می‌کنیم.
۱) بیگ بلو باتن؛ بهترین نرم‌افزار برای برگزاری کلاس آنلاین
بیگ بلو باتن (BigBlueButton) یکی از بهترین‌ها برای برگزاری موفقیت‌آمیز یک کلاس آنلاین است. چرا؟
به عنوان کسی که نرم‌افزارهای مختلف را تست کرده می‌گویم؛ امکانات بیگ بلو باتن کامل‌تر از بقیه ابزارهاست و هر چیزی که برای مدیریت کلاس لازم داشته باشید را دارد. در ادامه به برخی از این امکانات اشاره می‌کنم.
دانلود لیست حاضرین در کلاس
اگر معلم باشید، این بخش از بیگ بلو باتن حسابی به دردتان می‌خورد. شما با یک کلیک می‌توانید لیست افرادی را که در کلاس حضور دارند و ایمیل‌شان را دانلود کنید.
تعیین سطح دسترسی کاربران
در بیگ بلو باتن باتن، برای مدیریت کاربران دستتان خیلی باز است. مثلاً می‌توانید تعیین کنید که در زمان تدریس شما چت، دوربین یا میکروفن‌شان غیرفعال باشد.
استفاده از سیستم رای‌گیری
ممکن است بخواهید که درباره موضوعی رای‌گیری کنید؛ مثلاً زمان جلسه بعدی را با رای‌گیری تعیین کنید؛ در این مواقع با کلیک روی دکمه نظرسنجی در بیگ بلو باتن، سوال و گزینه‌ها را مشخص می‌کنید و کاربران می‌توانند رای‌شان را وارد کنند. به همین سادگی!
ایجاد اتاق استراحت
اگر کلاس‌های طولانی برگزار می‌کنید، لازم است که حتماً زمانی را برای استراحت شرکت‌کننده‌ها در نظر بگیرید. در BigBlueButton این شرایط به خوبی فراهم شده. با ایجاد یک اتاق کاربران می توانند در زمان استراحت پیام‌های خارج از درس را آنجا ردوبدل کنند و به بحث و مشورت نیز بپردازند.
سایر امکانات بیگ بلو باتن
از دیگر امکاناتی که بیگ بلو باتن برای برگزاری کلاس دارد، می‌توانیم به ضبط ویدئو از کلاس، تخته، امکان نوشتن مطلب یا خط کشیدن روی اسلاید، به اشتراک گذاشتن صفحه نمایش، ارسال فایل، به اشتراک گذاشتن ویدئو از یک آدرس دیگر (مثلاً یوتیوب)، یادداشت‌برداری و … اشاره کنیم.
پیشنهاد می‌کنم اگر اطلاعات بیشتری درباره این پلتفرم بی‌نظیر می‌خواهید، به مقاله بیگ بلو باتن چیست سر بزنید.
۲) پکیج بیگ بلو باتن ایران‌سرور؛ بهترین بستر برای برگزار کردن سمینارهای بزرگ
پکیج بیگ بلو باتن سایت سنگان روی سرورهای مجازی ایران و اروپا قرار دارد. این سرویس‌ها از پلن‌های VpsX-8 استفاده می‌کند که سیستم عامل لینوکس اوبونتو را ارائه می‌دهد.
همچنین نرم افزار بیگ بلو باتن از قبل روی این سرورها نصب شده است و به صورت آماده در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. به این صورت دیگر نیازی نیست که کار اضافه‌ای انجام شود و شما با خرید این سرویس می‌توانید خیلی راحت کلاس آنلاین خود را برگزار کنید.
از دیگر مشخصات این سرورها که نشان دهنده کیفیت آن هم هست می‌توان به استفاده از هشت گیگ رم و سی پی یو ۴ هسته‌ای اشاره کرد. این زیرساخت می‌تواند در برگزاری کلاس‌های آنلاین تا ۱۵۰ نفر به شما کمک کند. مثلا می‌توان برای برگزاری سه کلاس ۵۰ نفره از آن استفاده کرد.
البته این نکته را تا یادم نرفته بگویم که اگر برای تعداد بیشتری می‌خواهید کلاس برگزار کنید باید از سخت‌افزار بالاتری استفاده کنید.
حالا چطور می‌شود سرویس بیگ بلو باتن را سفارش داد؟
برای سفارش این سرویس اول از همه باید وارد سایت ایران‌سرور شوید و بخش سرورهای مجازی ایران و اروپا را انتخاب کنید. مثل شکل زیر:
وقتی وارد پنجره مورد نظر شوید، از قسمت پلن‌های سرورها حالت VpsX-8 نوع سفارش خود را انتخاب کنید. سفارش شما می‌تواند ایران یا اروپا باشد.
بعد از اینکه نوع سفارش را انتخاب کردید، وارد پنجره‌ای مانند تصویر زیر می‌شوید:
خب، همانطور که می‌بینید، از قسمت سیستم عامل‌ها، سیستم عامل اوبونتو و کلاس مجازی BigBlueButton انتخاب شده است.
بعد از این کار روی ادامه کلیک کنید و بعد از کامل کردن مراحل پرداخت یک تیکت از طرف شما ایجاد می‌شود. کار شما تمام شده و تنها کافی است ۱۰ دقیقه صبر کنید تا سرور مجازی بیگ بلوباتن خیلی زود تحویل شما شود.
خب، هنوز یک مرحله باقی مانده و این را یادتان باشد که زمان تحویل سرویس مورد نظر لینک آموزش و اطلاعات ورودی برای شما به ایمیل ارسال می‌شود.
حالا اگر سوالی در خصوص این سرویس‌ها داشتید، می‌توانید با پشتیبانی سایت سنگان تماس بگیرید.
اجاره کلاس مجازی؛ یک راه حل مقرون به صرفه
اگر وقت ندارید تا کلاس‌های مختلف را بررسی کنید و ببینید از چه زیرساختی استفاده می‌کنند و از طرف دیگر می‌خواهید در هزینه‌های خود حداکثر صرفه‌جویی را داشته باشید، پیشنهاد می‌کنم از امکان اجاره کلاس مجازی استفاده کنید.
کلاس مجازی سایت سنگان به صورت پیش فرض روی بستر بیگ بلوباتن ارائه می‌شود، اما کاربران ادوبی کانکت هم نگران نباشند. اگر کاربر ادوبی کانکت باشید و قصد اجاره کلاس مجازی را دارید، سایت سنگان روی سروری که سرویس شما قرار دارد ادوبی کانکت را نصب می‌کند.
نحوه سفارش اجاره کلاس مجازی تفاوتی با پکیج بیگ بلو باتن که بالاتر توضیح دادیم ندارد. مدت اعتبار قابل تنظیم است. شما می‌توانید هزینه‌ها را به صورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه و سالانه پرداخت کنید.
علاوه بر این می‌توانید از پشتیبانی VIP یا پشتیبانی ۳۶۰ درجه هم استفاده کنید.
در نهایت وارد پنل پرداخت شده و مراحل را طی کنید.
برای سفارش این سرویس، اینجا کلیک کنید.
۳) ادوبی کانکت بهترین نرم‌افزار برای جلسات گروهی
ادوبی کانکت یکی از پلتفرم‌های پرطرفدار برای کنفرانس‌ها، کلاس‌های مجازی و جلسات آنلاین است. ادوبی کانکت روی سیستم عامل‌هایی مثل اندروید و ios قابل استفاده است و همین باعث شده که شرکت در کلاس‌ها از طریق انواع تلفن‌های همراه و تبلت و … امکان‌پذیر باشد.
در Adobe connect هر کاربر می‌تواند یک اتاق اختصاصی داشته‌باشد (url) و بعد ویژگی‌های این اتاق مثل امکان دسترسی سایر اعضا، سطح دسترسی و …توسط مدیر اتاق تعیین می‌شود. تا زمانی‌که صفحه باز است، سایر افراد می‌توانند وارد اتاق بشوند؛ از امکانات، گفتگوها، ویدیوها و … استفاده کنند (طبیعی است افرادی می‌توانند وارد اتاق بشوند که اجازه‌ی دسترسی برای آنها تعریف شده‌است) البته Adobe connect چند ویژگی دیگر هم دارد که این پایین به آنها اشاره کردیم.
- امکان ارسال تصویر، صدا، متن و اشتراک‌گذاری فایل‌هایی با فرمت SWF, PPT, JPG, PDF و …
- امکان ضبط جلسات و ایجاد نظرسنجی
- امکان برقراری پرسش و پاسخ به شکل خصوصی یا عمومی
- امکان استفاده از تخته وایت‌برد مجازی و قلم نوری
۴) گوگل میت؛ بهترین نرم‌افزار برای ملاقات‌های کوتاه
گوگل میت (Google Meet) رابط کاربری ساده‌ای دارد و امکانات محدود است. اما سرعت خوبی دارد و با همین امکانات محدود می‌توانید به صورتی ویدئویی جلسه بگذارید، با هم چت کنید، با هم مکالمه صوتی داشته باشید و حتی صفحه نمایش‌تان را به اشتراک بگذارید.
آپلود کردن فایل در گوگل میت و همینطور تدریس از روی اسلاید، در مقایسه با بیگ بلو باتن، کار سختی است؛ برای همین اگر قرار است کلاس آنلاینی با بیش از ۱۰ نفر دانشجو برگزار کنید، به سراغ گوگل میت نروید!
خب، این از پلتفرم‌ها! بخش دیگری از برگزاری کلاس آنلاین موفق، به محتوای آن برمی‌گردد. در ادامه چند نکته مهم درباره محتوای کلاس آنلاین را با هم مرور می‌کنیم.
۵) اسکای روم؛ یک محصول ایرانی خوب برای وبینار
اسکای روم یک پلتفرم ایرانی است که شما با خرید یک بسته که مناسب حجم کاری خودتان است، می‌توانید از آن استفاده کنید. امکانات اسکای روم در حد قابل قبولی است و با آن می‌توانید وبینارهای خوبی برگزار کنید!
وبینار چیست؟
وبینار از کنار هم قرار گرفتن دو کلمه‌ی وب و سمینار به وجود آمده‌است و به معنای دوره یا سمیناری است که در محیط وب، به شکل زنده و تعاملی برگزار می‌شود.
البته به وبینار کلاس مجازی یا کارگاه مجازی یا حتی دوره‌ی آنلاین هم می‌گویند (شما هم هرطور راحت هستید صدایش کنید!).
در طی یک وبینار کاربرها موظف هستند در یک ساعت خاص و با استفاده از پلتفرم تعریف شده (مثلاً Adobe connect یا اسکای روم) در کارگاه شرکت کنند.
در طول وبینار مطالب از طریق صدا، تصویر و نوشتار به اشتراک گذاشته می‌شود و معمولا بیشتر شرکت‌کننده‌ها از طریق چت باکس با سایرین ارتباط برقرار می‌کنند. البته بسته به پلتفرمی که برای ارائه وبینار انتخاب می‌کنید، امکانات دیگری مثل مکالمه ویدئویی، یادداشت گذاشتن، تماس صوتی و …. نیز می‌توانید داشته باشید.
وبینارها این روزها به خاطر صرفه‌جویی در هزینه‌ها و وقت حسابی طرفدار پیدا کردند.
نکته: در تمام پلتفرم‌هایی که گفتیم تا الان وبینار یا کارگاه آنلاین را می‌شود برگزار کرد. اما از نظر ما برای یک کلاس حرفهای بهترین گزینه BigBlueButton و برای وبینارهای ۱ ساعته بهترین گزینه اسکای روم است.
شما تا به حال در یک وبینار خوب شرکت کرده‌اید؟ از چه پلتفرمی استفاده کرده بودند؟
مرحله دوم: آماده کردن محتوا برای کلاس آنلاین
تا به حال سالاد فصل درست کردید؟ دقت کردید که تمام مواد داخلش باید تازه و متناسب با یکدیگر باشند. محتوایی هم که شما در دوره‌ی آنلاین‌تان ارائه می‌دهید هم همینطور است.
محتوای کلاس آنلاین باید:
- به اندازه‌ی کافی جدید باشد. چون اگر قرار باشد افراد پشت سیستم بنشینند و همان حرفهای تکراری سایر دوره‌ها را بشنوند؛ خیلی زود خسته می‌شوند و بدون خداحافظی جلسه را ترک می‌کنند.
- جدا از این، بهتر است محتوای شما از نظر تصویر و سایر ویژگی‌های بصری برای مخاطبان جذاب باشد. اگر از بیگ بلو باتن استفاده کردید، می‌توانید از ویدئو هم برای بخش‌هایی از آموزش خود کمک بگیرید.
- استفاده از فایل‌های ویدیویی یا پاورپوینت و همچنین نوشتار را هم فراموش نکنید.
- حواستان به اندازه‌ی تصاویر و خوانا بودن جدول‌ها هم باشد. اسلاید‌های مختلف پاورپوینت هم بهتر است زیاد شلوغ نباشند، چون قرار است که مخاطب شما با کمک این تصاویر مطالب را بهتر متوجه بشود؛ نه اینکه حواسش پرت شود.
- خوب است که بعد از بیست دقیقه بیان تئوری یک مطلب چکیده و خلاصه‌ی آن را به شکل پاورپوینت نشان بدهید تا مخاطب رشته‌ی مبحث را در دست بگیرد.
- از مثال و شبیه‌سازی برای بهتر جا افتادن موضوع کمک بگیرید.
- با این اوصاف بهتر است که به محتوای‌تان به چشم یک غذای خوشمزه نگاه کنید؛ غذایی که قرار است سر موقع حاضر بشود و البته شور یا بی‌نمک نباشد.
مرحله سوم: کلاس را مدیریت کنید
بخش دیگری از کار شما، به عنوان یک مدرس یا سخنران، این است که کلاس را مدیریت کنید. نکاتی که در این بخش می‌گوییم، شاید برای خیلی‌ها جدید نباشد و به آن مسلط باشد؛ اما قول می‌دهم مرور این نکات به ظاهر ساده، شما را چندین قدم جلو می‌اندازد!
قبل از شروع، همه‌چیز را چک کنید
اگر اولین بار است که از پلتفرمی استفاده می‌کنید، حتماً قبل از شروع با آن کار کنید و با یکی دو تا از دوستان‌تان یک کلاس تستی را برگزار کنید. برای اینکه درک کنید این کار چقدر مهم است یک مثال می‌زنم.
همین چند وقت پیش (اوایل کرونا) بود که توئیت یکی از کاربران در توئیتر فیواستار و حسابی دست به دست شد. منظورم این توئیت است ?
قضیه از این قرار است که در یک جلسه آنلاین که در مایکروسافت تیمز برگزار شده، رئیس شرکت دستش به فیلتر سیب‌زمینی خورده و هر کاری کرده نتوانسته این فیلتر را بردارد. برای همین هم تا پایان جلسه با فیلتر سیب‌زمینی در حال سخنرانی بوده است. ?
اگر دلتان نمی‌خواهد از این دست اتفاقات در جلسه آنلاین برایتان بیافتد، حتماً قبل از شروع، کار با پلتفرم را یاد بگیرید.
زمان را در دست بگیرید
دوران مدرسه را یادتان هست؟ آن معلم‌هایی را که زمان زیادی را به پرسیدن درس‌ها اختصاص می‌دادند و بعد در پانزده دقیقه پایانی خیلی سریع راه‌های حل کردن پیچیده‌ترین الگوریتم‌ها را آموزش می‌دادند؛ و باز چون درس تکمیل نمی‌شد مجبورتان می‌کردند زنگ تفریح هم در کلاس بمانید؛ به خاطر دارید؟
از آن کلاس‌ها خاطره‌ی خوشی دارید؟ معلوم است که نه! کلاس آنلاین هم دست کمی از کلاس واقعی ندارد و شما باید زمانتان را طوری مدیریت کنید تا مطالب را به موقع تمام کنید. وقتی را هم برای تعامل با مخاطب و پرسش و پاسخ کنار بگذارید.
یادتان باشد که:
- کلاس را در همان زمان تعیین شده (یا ۱۰ دقیقه زودتر) شروع کنید.
- مطالب را تقسیم کنید و بعد از هر بخش چند دقیقه را به ارزیابی مخاطب از مباحث یا نظرسنجی از آنها اختصاص بدهید.
- اگر زمان دوره زیاد است؛ چند دقیقه را به استراحت اختصاص دهید تا کاربران آبی به سر و صورتشان بزنند و بعد سرحال به کلاس مجازی‌شان برگردند.
- ساعت برگزاری کلاس هم مهم است؛ جامعه‌ی هدف دوره‌تان را بررسی کنید تا متوجه بشوید در چه ساعتی از شبانه‌روز وقت آزاد بیشتری دارند. بعد از آن زمان کلاستان را با این وقت تنظیم کنید.
به عناصر طبیعی محیط برگزاری کلاس دقت کنید
تا به حال سعی کردید کنار یک اتوبان شلوغ، به یک آهنگ جذاب گوش بدهید؟ خب احتمالا هیچ چیزی از آن آهنگ متوجه نمی‌شوید، چون صدای سازها با بوق ممتد کامیون‌ها ترکیب شده و یک ارکستر ناهماهنگ می‌سازند.
درست است که شما در حال برگزاری دوره‌ی مجازی هستید؛ اما به هر حال باید از یک محیط واقعی با مخاطبتان تعامل داشته باشید.
حالا این محیط واقعی باید چه ویژگی‌هایی داشته‌باشد تا مخاطبتان سردرگم نشود؟
- صدا: اول از همه بهتر است به سراغ یک فضای آرام و ساکت بروید. چون برگزاری کلاس در یک محیط شلوغ دقیقا مثل همان گوش دادن به موسیقی کنار اتوبان است؛ نه تنها رشته‌ی کلام از دست خودتان خارج می‌شود، بلکه تمرکز کاربرها هم کاملا از بین می‌رود و خب قبول کنید خاطره‌ی چندان جذابی از این کلاس در ذهن باقی نمی‌ماند.
- نور: تا به حال به بخش‌هایی از سریال که در شب فیلمبرداری شده دقت کردید؟ اگر نورپرداز کارش را خوب انجام داده باشد شما راحت می‌توانید خط داستان را دنبال کنید؛ اما اگر سر صحنه یکی دو پرژکتور خراب شده باشند و از تصحیح نور هم خبری نباشد؛ نتیجه کار قطعا شما را اذیت می‌کند چون نمی‌توانید قهرمان مورد علاقه‌تان را در آن تاریکی دنبال کنید. برگزاری کلاس در محیطی کم نور هم دقیقا مثل همان فیلمبرداری در شب است. نه تنها سر کلاس آنلاین شاگردانتان باید با چراغ قوه دنبال‌تان بگردند بلکه بعد از کلاس هم ویدیوی درست و درمانی از دوره‌تان ندارید تا آن را در اختیار سایر کاربرها قرار بدهید.
- دکور: بله می‌دانیم که در حال برگزاری یک دوره‌ی مجازی هستید و نمی‌خواهید در حد اسپیلبرگ فیلم بسازید! ولی به هر حال زیبایی بصری هم یکی از ویژگی‌های اصلی یک ویدیو است. حتی اگر از روی صندلی خانه‌تان شروع به تدریس می‌کنید، بهتر است حواستان به شلوغی فضای پشت سرتان باشد. اگر هم می‌خواهید یک استودیو اجاره کنید خوب است که از المان‌های مرتبط با نوع درس استفاده کنید تا مخاطب گاهی بتواند با توجه به آنها به چشمانش استراحت بدهد و البته به کاردرستی شما ایمان بیاورد.
مجهز وارد کلاس شوید
خب شما محتوای کلاستان را آماده کردید و کاربرها هم که فهمیدند استاد همه‌فن‌حریفی مثل شما یک دوره برگزار کرده با خوشحالی ثبت نام کرده‌اند؛ حالا چطور قرار است صدا و تصویرتان را به دست مخاطب برسانید؟
-
اینترنت پر سرعت: از آنجایی که دوره‌ی با دود علامت دادن گذشته، شما برای به اشتراک‌گذاری فایل‌ها به اینترنت پرسرعت احتیاج دارید؛ حداقل سرعت اینترنت باید حدود ۵۱۲ کیلوبایت باشد که ناگفته پیداست کیفیت چندان مطلوبی ندارد. پیشنهاد ما این است که از اینترنت‌های ۴G یا سرعت بالا استفاده کنید.
- میکروفون: به نظرتان همه‌ی کاربرها لب‌خوانی بلد هستند؟ خب نه! برای همین هم برای رساندن صدای‌تان به گوش کاربرها نیاز به یک میکروفون درست و درمان دارید تا همه بتوانند دست پر از کلاستان بیرون بروند. اگر تدریس مجازی شغل شماست، بهتر است به فکر تهیه یک میکروفون باشید، اگر نه فعلاً از میکروفون هندزفری (اگر کیفیت قابل قبولی دارد) استفاده کنید.
- دوربین یا وبکم: برای اینکه یک کلاس باکیفیت برگزار کنید و بعداً ویدئوهای باکیفیتی از آن تهیه کنید، بهتر است از یک دوربین مناسب استفاده کنید. ناگفته نماند برنامه‌هایی مثل Droid Cam هم هستند که به شما کمک می‌کنند دوربین موبایل خود را به یک وبکم تبدیل کنید.
- سایر وسایل: اگر قرار است با کلی فرمول به استقبال دانش‌جویان بروید؛ بهتر است که یک قلم نوری کنار دستتان داشته‌باشید. حواستان به موارد غیر منتظره هم باشد؛ مثلا اگر قرار است با موبایل در جلسه حاضر بشوید کابل شارژ تلفن همراه را هم گوشه‌ی میز بگذراید تا در مواقع ضروری مثل دست‌های پرتوان کاراگاه گجت به کمک‌تان بیایند.
از سرور مناسب استفاده کنید
فرض کنید قرار است برای یک مهمانی بزرگ آشپزی کنید؛ مواد اولیه‌تان را در یک قابلمه‌ی کوچک می‌ریزید؟ از یک اجاق گاز ساده استفاده می‌کنید؟نه!
برگزاری دوره هم کمی تا قسمتی مثل آشپزی است. حالا هر چقدر تعداد مهمان‌ها (شما بخوانید کاربرها) بیشتر باشد، شما به یک سرور قوی‌تر احتیاج دارید.
حتی می‌توانید بنا به نیازتان از سرور لایو یا سرور مجازی مختص خودتان استفاده کنید.
همانطور که قبلا هم گفتیم، برای سمینارهای بزرگ و زنده که بالای ۱۰۰ نفر شرکت‌کننده دارند پکیج ایران‌سرور بهترین گزینه است و برای کلاس‌های کوچک‌تر می‌شود از پلتفرم‌های رایگان مثل گوگل میت و ادوبی کانکت هم استفاده کرد.
خود ما در سایت سنگان تجربه برگزاری سمینار بزرگ را داشته‌ایم و چالش‌های آن را به‌خوبی می‌دانیم. اگر دوست داشتید از تجربه‌های ما استفاده کنید، سری به مطلب پشت صحنۀ فنی دومین کنفرانس بازاریابی محتوا بزنید.
پایان
در این مقاله سعی کردیم هرچیزی که برای برگزار کردن کلاس‌های آنلاین‌تان لازم است بدانید را به شما بگوییم؛ از برنامه‌ریزی و تهیه زیرساخت‌ها گرفته تا نحوۀ مدیریت کلاس. باز اگر سوالی در این باره دارید در بخش نظرات بپرسید تا شما را راهنمایی کنیم.
در آخر، اگر این مقاله برایتان مفید بود، آن را با سایر معلم‌ها و مدرس‌های اطرافتان به‌اشتراک بگذارید. ?
